Κατερίνα Λιάτζουρα: «Αποκαΐδια ηθικής» (εκδ. Βακχικό, 2017)

Γράφει ο Ειρηναίος Μαράκης (*)

...Πάμπολλες φορές παλούκωσα τούτο το κορμί
μες στις ανήλιαγες φανφάρες της ηθικής
το παλούκωσα
και το κρέμασα από το δοκάρι….

Σε μια εποχή πολιτικής και κοινωνικής παρακμής όπου οι απλοί πολίτες αναζητούν μέσα από την τέχνη εκείνο τον δρόμο που θα τους οδηγήσει σε μια διαφορετική θέαση της πραγματικότητας και με την ελπίδα πως αυτός ο δρόμος θα σημάνει και μια, έστω ακαθόριστη για την ώρα, αλλαγή,  έρχεται η ποίηση για να ικανοποιήσει αυτή την ανάγκη και να συνομιλήσει μαζί με τους φόβους και τις ανησυχίες τους. Σε αυτή την γόνιμη επαφή, οι σύγχρονοι ποιητές αλλά και οι ποιήτριες έχουν να προσφέρουν τα μέγιστα. Έχει μάλιστα ιδιαίτερο ενδιαφέρον όταν οι γυναίκες ποιήτριες έρχονται δυναμικά, με τόλμη και παρρησία για να αποκαθηλώσουν βεβαιότητες χρόνων και πρόσκαιρες αυταπάτες για το ένα ή το άλλο ζήτημα. Πολλές είναι οι ανάλογες περιπτώσεις, όπως η περίπτωση της ποιήτριας Κατερίνας Λιάτζουρα και της δεύτερης, σε σειρά, ποιητικής της συλλογής «Αποκαΐδια ηθικής» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν (2017) – είχαν προηγηθεί οι «Σκέψεις» από τις εκδόσεις manifesto.

Θέμα του βιβλίου, όπου ξεδιπλώνεται ένας πλούτος ιδεών και σκέψεων σχετικά με την κοινωνική κατάσταση της εποχής ,μας, είναι η Ηθική – όχι όμως μια ηθική απρόσωπη, κατάλληλη μόνο για τα ακαδημαϊκά γραφεία κι όσους αντιλαμβάνονται (και αντιμετωπίζουν) την πραγματικότητα μέσα από ένα δικό τους, εστέτ, απόλυτο κι εγωιστικό πρίσμα αλλά μια ηθική που αντανακλά τους πόνους και τα πάθη των ανθρώπων καθώς και της ίδιας της ποιήτριας, που βάζει φωτιά σε κάθε είδους αυταπάτες και που δεν βασίζεται μόνο στην ανάμνηση, που πολλές φορές είναι απατηλή, για να αναπαραστήσει και να αναδείξει την σκληρή και ψυχοφθόρα πραγματικότητα. Όπλα της ποιήτριας σε αυτό τον αγώνα που μοιάζει χωρίς να έχει ορατό τέλος είναι η κοφτερή της γλώσσα, πάνω απ’ όλα, που δεν επιτρέπει την άμβλυνση των κοινωνικών (ίσως και των αισθητικών) αιχμών που θέλει να αναδείξει Μαζί της η ειρωνεία, ένα στοιχείο που κυριαρχεί στον σύγχρονο ελληνικό ποιητικό λόγο, ο θυμός, ο προσωπικός και συλλογικός αυτοσαρκασμός, επιτρέψτε μου αυτό τον χαρακτηρισμό, οδηγούν τα «Αποκαΐδια ηθικής» να αποτελέσουν ένα βιβλίο πρότυπο, θα έλεγα, για μια ποίηση που δεν θα χαϊδεύει αυτιά και συνειδήσεις.

 Αλλά δεν είναι μόνο η ηθική που έχει πρωταγωνιστικό ρόλο σε τούτο το βιβλίο. Η καθημερινή κοινωνική εμπειρία και συναναστροφή, η ιστορία, η άρνηση των «πρέπει» και των «θέλω», η σύγκρουση και η αποδόμηση της κυρίαρχης πολιτικής, ακόμα κι αυτής που δηλώνει «αριστερής», η τριβή με τις κοινωνικές και ιδεολογικές ψευδαισθήσεις, που έχουν κοινή ρίζα στις περισσότερες φορές, η αντίδραση απέναντι στον διαβρωτικό ρόλο των θεσμών, η ανάδειξη της επικοινωνίας ως εκείνου του βασικού εργαλείου για να αντιληφτούμε τι συμβαίνει γύρω μας, οτιδήποτε συνιστά την ανθρώπινη, οντολογική εμπειρία έχει τη θέση του στο βιβλίο.

Με λίγα λόγια, τα «Αποκαΐδια ηθικής» είναι ένα βιβλίο μάχης και δημιουργικής ανησυχίας χωρίς όμως να θυσιάζει τις αρετές του στην αναπαραγωγή ενός στείρου ιδεολογικού μανιφέστου, δεν ξεχνά η δημιουργός πως πάνω απ’ όλα γράφει ποίηση που δεν επιλέγει τον εύκολο και μίζερο δρόμο του αναχωρητισμού και της υπεράνω θέασης των πραγμάτων, που δεν ονειροβατεί και που διεκδικεί να είναι κοινωνός μιας διαφορετικής αντίληψης, με κοινωνική ευαισθησία, που δεν θα χαρίζεται σε κανέναν, ούτε καν στον ίδιο τον εαυτό της.

Από την πλευρά μου προτείνω την απρόσκοπτη, χωρίς ιδεολογικούς περιορισμούς, ανάγνωση (και μελέτη) αυτού του βιβλίου που σηματοδοτεί, αν και είναι ακόμα νωρίς, ότι η νέα ποιητική γενιά θα μας δώσει ακόμα καλύτερα έργα μέσα στο πέρασμα των χρόνων. Σε αυτό τον αγώνα δρόμου, πιστεύω, πως η Κατερίνα Λιάτζουρα θα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο.

(*) Στα πλαίσια αναβάθμισης του blog, προστέθηκαν στην συντακτική ομάδα η ποιήτρια και φιλόλογος Ελένη Καρασαββίδου και ο ποιητής Ειρηναίος Μαράκης.